A.F.A.M. Wetzer, 4 augustus 2007
Kerkstraat 53
bouwjaar: (Late) Middeleeuwen
verbouwingen: XIX, 1915, 1926, jaren ‘90 en 2000
huidige functie: winkel met bovenwoning
oorspronkelijke functie: woning met winkel
Bossche monumenten
Expressionistische voorgevel
door Ed Hupkens
Het pand Kerkstraat 53 is oorspronkelijk gebouwd in de late Middeleeuwen, op een diep perceel. Het is een van de hoogste gebouwen in de gesloten huizenrij. Het bestaat uit een voor- en achterhuis, gescheiden door een brandmuur. Het heeft een opbouw in drie niveaus: begane grond, eerste en tweede verdieping, onder een plat dak. Onder het achterhuis bevond zich een kelder met tongewelf, die in 2002 gesloopt is. Sinds juni 2003 staat het ingeschreven als gemeentelijk monument. De voorgevel van het pand Kerkstraat 53 is in een expressionistische stijl in 1926 opgetrokken. Foto: Josephine Peren.Op de eerste en tweede verdieping zijn drie kruisvensters met draairamen en glas-in-lood bovenlichten. De gevel is tussen en naast de vensters voorzien van schuin gemetselde pilasters. De horizontale gevelbeëindiging bestaat uit een brede strook blauw/groen geglazuurde bakstenen, die is doorgezet op de rechterzijgevel. Onder het middelste venster op de eerste verdieping is een metalen art deco vlaggenmasthouder geplaatst. Het voorhuis is op beide verdiepingen voorzien van samengestelde balklagen met consoles. Het achterhuis heeft enkelvoudige balklagen voor zowel de eerste als de tweede verdiepingsvloer, die is aangebracht in de 18de eeuw. Op de begane grond is de oorspronkelijk ruimtelijke indeling geheel verdwenen; maar achter de moderne afwerkingslagen zijn nog delen van oudere stucplafonds aanwezig. Achter de voorgevel op de eerste verdieping bevindt zich een grote, in rijke stijl uitgevoerde pronkkamer. In de ruim twee meter hoge lambrisering zijn kasten en de toegangsdeur verwerkt. Tegen de rechtermuur is een schouw gesitueerd, waarvan de achterkant is betegeld met 19de-eeuwse Delftsblauwe tegels en zogenaamde olifantstegels. Het plafond bestaat uit een in 1924 aangebrachte samengestelde balklaag. De vier omtimmerde balken rusten op consoles, die geornamenteerd zijn met koppen van personen. |
'n Lutske Brabants, zondag 23 mei 2021
Gemeentelijk monument
Kerkstraat 53
BeschrijvingAlgemeen:Het pand is gelegen aan de zuidzijde van de Kerkstraat, enkele honderden meters buiten de eerste stadsomwalling, op een diep perceel dat geheel is bebouwd. Samen met het linker buurpand, is het één van de hoogste panden in de gesloten huizenrij. Het pand bestaat uit een voor- en een achterhuis, gescheiden door een brandmuur met een opbouw in drie niveaus: begane grond, eerste en tweede verdieping onder een plat dak. Onder het achterhuis bevond zich een kleine kelder met tongewelf die in 2002 is gesloopt.Voorgevel:De bakstenen voorgevel dateert uit 1926 en is opgetrokken in een donkere handvormsteen met verdiepte voegen. De gevel is in 2002 voorzien van een nieuwe pui, die bestaat uit een moderne stalen kozijn met stijl- en regelwerk. Boven de pui bevindt zich nog een eenvoudige houten kroonlijst, die samen met de natuurstenen penanten het laatste restant vormen van de pui uit 1915. De eerste en de tweede verdieping bevatten drie kruisvensters met draairamen en glas-in-lood bovenlichten. De gevelopeningen op de eerste verdieping zijn afgesloten met steens rollagen; op de tweede verdieping zijn anderhalf steens rollagen toegepast. De koppen in de laag kragen aan de bovenzijde uit in het gevelvlak. De gevel is tussen en naast de vensters voorzien van schuingemetselde pilasters. De horizontale gevelbeëindiging bestaat uit een brede strook blauw/groen geglazuurde bakstenen, die is door-gezet op de rechter zijgevel. Onder het middelste venster op de eerste verdieping is een meta-len art deco vlaggenmasthouder aanwezig.Linkerzijmuur:De linkerzijmuur is een gemeenschappelijke zijmuur die ouder muurwerk bevat.Rechterzijmuur:De rechter zijgevel deelt het pand met het rechter buurpand en bevat ouder muurwerk.Achtergevel:De gecementeerde en geschilderde achtergevel bezit per etage twee aluminium vensters. In 2002 zijn tegen de gevel kunststoffen dakplaten met een pannenmotief aangebracht. Voorheen was dit met lei afgewerkt (mogelijk nog aanwezig).Interieur:Het voorhuis is op beide verdiepingen voorzien van samengestelde balklagen met consoles. Het achterhuis heeft enkelvoudige balklagen voor zowel de eerste als de tweede verdiepingsvloer, die is aangebracht in de 18de eeuw. Op de begane grond is de ruimtelijke indeling geheel verdwenen, maar achter de moderne afwerk- | 1 |
ingslagen zijn nog delen van oudere stucplafonds (een mogelijk achttiende-eeuws plafond boven een negentiende-eeuwse) aanwezig. Achter de voor-gevel op de eerste verdieping bevindt zich een grote pronkkamer. In de ruimtwee meter hoge lambrisering zijn kasten en de toegangsdeur verwerkt. Tegen de rechter zijmuur is een schouw gesitueerd, waarvan de achterkant is betegeld met 19de-eeuwse Delftsblauwe tegels en zogenaamde olifanttegels. Het plafond bestaat uit een in 1924 aangebrachte samengestelde balklaag. De vier omtimmerde balken rusten op consoles die geornamenteerd zijn met koppen van personen.Redengevende omschrijvingHet pand is gelegen aan de Kerkstraat, opgenomen in de gesloten gevelrij aan de zuidelijke zijde. Het bevindt zich tussen het Kerkplein en de Putgang aan de achterzijde. Het pand heeft een bouwhistorische waarde vanwege de grotendeels behouden oorspronkelijke indeling met een vooren een achterhuis gescheiden door een brandmuur. De expressionistische voorgevel uit 1924 en de in rijke stijl uitgevoerde pronkkamer uit hetzelfde jaar geven het pand een hoge architectonische waarde.Het pand heeft cultuurhistorische waarde als voormalig woonhuis van de laat 19de-eeuwse stadsarchivaris Mosmans. | 2 |
Gemeente 's-HertogenboschAdresboeken
Kerkstraat 53
Kerkstraat A 117 (????)
| 1875 | mr. A.J. Abbema (sub. griffier bij het prov Gerechtshof) |
Kerkstraat A 116 (1880)
| 1881 | mr. A.J. Abbema (kantonrechter) - A.P.A. van Hemert (in goud en zilver) |
| 1908 | mr. wed. A.J. Abbema |
Kerkstraat 53 (1909)
| 1910 | P.H.A. van Wamel-Scheefhals (ingen. Prov. waterstaat) |
| 1928 | J.A.J.A. Mosmans |
| 1943 | J.A.J.A. Mosmans (muziekhandel) |
| 1973 | Dysk (binnenhuis-architectuur) |
| ???? | F.M. Janssen Perzische Tapijten |
Bossche Encyclopedie |